«Ψαριανός» ο πρώτος ελληνικός φάρος … στην Αίγινα

O πρώτος φανός της Ελλάδας κατασκευάστηκε στην είσοδο του λιμανιού της Αίγινας και μάλιστα πάνω στον τρούλο της μικρής εκκλησίας που βρίσκονταν εκεί, αφιερωμένης σε ποιον άλλο, τον Αϊ- Νικόλα το Θαλασσινό από κατατρεγμένους πρόσφυγες μετά το ολοκαύτωμα του νησιού τους. 

Κάποιο κύμα προσφύγων από τα Ψαρά, μετά την καταστροφή του νησιού τους από τον Τουρκικό στόλο το 1824, κατέφυγε στην ήσυχη και απάνεμη Αίγινα. Μνημονεύεται από πολλούς ιστορικούς ότι η Αίγινα την εποχή εκείνη χρησίμευσε ως καταφύγιο για πολλούς κατατρεγμένους και ξεριζωμένους Έλληνες.
Σ' αυτό συνέτεινε το γεγονός ότι στην Αίγινα δεν σημειώθηκαν εχθροπραξίες. Μπορούσαν λοιπόν να απαγκιάσουν πολλοί άνθρωποι, οι οποίοι κατόρθωσαν να επιβιώσουν στο νησί χάρη στα λιγοστά σιτηρά και στους καρπούς της γης, αλλά και χάρη στα νερά που αποθηκεύονταν στις φυσικές της δεξαμενές, τους ομβροδέχτες, όπως λέγονταν, όσο και στα πηγάδια του νησιού.
Κατά την περίοδο της Επανάστασης και πάντως πριν οριστεί από τον κυβερνήτη Καποδίστρια πρωτεύουσα του νεοσύστατου κράτους, η Αίγινα αριθμούσε περί τους 100.000 κατοίκους.
Ανάμεσα σε αυτούς κυρίαρχο ρόλο στα οικονομικά και κοινωνικά πράγματα του νησιού διαδραμάτισε η οργανωμένη και δραστήρια κοινότητα των Ψαριανών, των οποίων τα περισσότερα μέλη ασχολούνταν με τη ναυτιλία.

Η παράδοση για το Φάρο
Πολύ πριν την άφιξη του Ι. Καποδίστρια συνέβη το εξής γεγονός, το οποίο διασώζει η ιστορικός Γωγώ Κουλικούρδη στο βιβλίο της «ΑΙΓΙΝΑ ΙΙΙ», το οποίο παρατίθεται αυτούσιο στην ιστοσελίδα-blog «οδός Αιγίνης» και παρακάτω στην καθομιλουμένη:
«Στην Αίγινα υπάρχει Φάρος (φανός), δια τους ναυτιλλομένους που κατασκευάστηκε μετά από ναυτικό ατύχημα κατά το οποίο έχασε τη ζωή του ένας ναύτης και κινδύνεψε η ζωή του υπολοίπου πληρώματος ενός πλοιαρίου.
Το συγκεκριμένο σκάφος κατέπλεε στο λιμάνι της Αίγινας νύκτα, με πολύ τρικυμία, που όμως παραγνωρίστηκε το ακριβές σημείο εισόδου και κατά συνέπεια ναυάγησε στην προκυμαία.
Την επομένη οι Ψαριανοί πλοίαρχοι, που κατοικούσαν στην Αίγινα, Νικόλαος Χ' Αλεξανδρής, Κ. Κανάρης, Α. Κεφάλας, Α. Ανδρουλής, Κ. Χ. Γ. Κοτζιάς, Ιωαν. Χ' Αλεξανδρής, Γ. Βαλέτης και Κ. Νικόδημος, απεφάσισαν την κατασκευή φανού, αναλαμβάνοντας και τη δαπάνη, με την εντολή να κατασκευαστεί αυτός πάνω στον τρούλο του ναΐσκου της προκυμαίας, ώστε να είναι όσο το δυνατόν εμφανέστερος.
Η παραγγελία δόθηκε στον εφημέριο-ιερέα του Αϊ Νικόλα, ο οποίος και δεσμεύτηκε για την υλοποίηση του έργου.
«Μέχρι της ελεύσεως του κυβερνήτου, η δαπάνη του φανού τούτου κατεβάλετο από τους ειρημένους πλοιάρχους», αναφέρει η πηγή, αφού, πέρα από την κατασκευή, οι Ψαριανοί ανέλαβαν τη συντήρηση και λειτουργία του Φάρου.
Στην Αίγινα λοιπόν, χάρη στους Ψαριανούς, συναντάμε τον πρώτο φανό, που λειτουργούσε με λάδι, όμως αντικαταστάθηκε από τον Καποδίστρια, όταν εγκατέστησε εκεί την πρώτη ελληνική κυβέρνηση. www.politischios.gr

odosaeginis.blogspot.com